Z miejskiego zgiełku na górskie szlaki – jak sport na świeżym powietrzu zmienia sposób patrzenia na świat?
Współczesne tempo życia, pełne pośpiechu i nadmiaru bodźców, sprawia że coraz więcej osób szuka sposobu na odzyskanie równowagi ciała i umysłu. W ostatnich latach rośnie popularność górskich wędrówek, które łączą aktywność fizyczną z bliskością natury. Góry oferują nie tylko odpoczynek od miejskiego hałasu, ale również wspierają zdrowie psychiczne i fizyczne. Aby w pełni cieszyć się ich urokami i bezpiecznie poruszać się po szlakach, warto postawić na nowoczesne technologie, które ułatwiają planowanie i nawigację oraz zapoznać się z przewodnikiem, który przygotuje nas do bezpiecznej wyprawy w góry.
Według wyników Ogólnopolskiego Badania Podróżników 2024, aktywny wypoczynek na łonie natury niezmiennie pozostaje jedną z najchętniej wybieranych form podróżowania – wskazuje na niego aż 34 proc. respondentów. Co istotne, preferencje te idą w parze z długością wyjazdów: 59 proc. badanych wybiera pobyty trwające do 7 dni, a 40 proc. decyduje się na krótkie, weekendowe wypady za miasto [1]. Nic dziwnego, że coraz więcej osób ucieka z “betonowego” krajobrazu na górskie szlaki – w poszukiwaniu spokoju, wytchnienia i nowej perspektywy.
W Polsce jedną z najpopularniejszych górskich destynacji są Tatry, które w 2024 roku odwiedziła rekordowa liczba ponad 5 milionów turystów, co świadczy o stale rosnącej renomie najwyższych polskich pasm [2]. Świetną alternatywą są też pozostałe góry, jak Bieszczady, Sudety czy Beskidy, których eksploracja pozwala odkrywać mniej uczęszczane szlaki, cieszyć się spokojem oraz doświadczyć bardziej kameralnego oblicza górskiej turystyki.
Zdrowie fizyczne i psychiczne na szlaku
Aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, szczególnie w górach, ma dobroczynny wpływ na organizm. Przebywanie na wysokości, z dala od miejskiego smogu, poprawia funkcjonowanie układu oddechowego i krążeniowego. Niższe ciśnienie atmosferyczne sprzyja lepszemu dotlenieniu tkanek, co przekłada się na poprawę kondycji. Regularne wędrówki wspierają odporność i pomagają utrzymać dobrą formę.
Ale góry to nie tylko korzyści dla ciała – to także przestrzeń dla umysłu. Kontakt z naturą redukuje poziom kortyzolu (hormonu stresu), poprawia koncentrację i obniża ryzyko depresji czy stanów lękowych. Czas spędzony w otoczeniu zieleni i naturalnych dźwięków sprzyja wyciszeniu i regeneracji psychicznej. Coraz częściej mówi się o terapeutycznym potencjale górskiej turystyki[3].
Wędrówki sprzyjają także praktykowaniu uważności (mindfulness) – skupieniu się na teraźniejszym momencie, na oddechu, ruchu, otoczeniu. Z każdym pokonanym kilometrem rośnie pewność siebie i motywacja do podejmowania wyzwań nie tylko na szlaku, ale i w codziennym życiu. Ograniczenie bodźców, brak ekranów, cisza – to idealne warunki do refleksji, kreatywnego myślenia i przewartościowania priorytetów.
Przygotowanie do górskich wędrówek – bezpieczeństwo na szlaku
Przygotowanie do górskiej wędrówki zaczyna się od odpowiedniego zaplanowania trasy. Warto dostosować ją do swojego doświadczenia i kondycji fizycznej, uwzględniając długość szlaku oraz przewyższenia. Przy planowaniu warto skorzystać z aplikacji lub map, które pomogą w wybraniu najlepszego szlaku i ułatwią orientację w terenie np. mapa-turystyczna.pl czy Mapy.cz. Należy również sprawdzić prognozę pogody, ponieważ w górach warunki mogą być nieprzewidywalne, a nagłe zmiany temperatury czy burze mogą stanowić zagrożenie.
Ważnym aspektem przygotowań jest także odpowiednie wyposażenie. Warto zabrać ze sobą wygodne buty trekkingowe, które zapewnią stabilność na trudnym terenie oraz odzież dostosowaną do zmieniających się warunków pogodowych. Najlepiej ubrać się na “cebulkę”, czyli warstwowo. W razie potrzeby łatwo zdjąć lub dołożyć kolejne elementy garderoby, dostosowując się do aktualnej temperatury i warunków na szlaku. Niezbędne będą również zapasy wody i pożywienia najlepiej wysokoenergetycznego jak np. orzechy, batony proteinowe czy czekolada, a także apteczka, powerbank do ładowania telefonu, czołówka, mapa lub urządzenie GPS.
W niezbędniku na górskie wyprawy warto uwzględnić także zegarek sportowy, który może znacząco ułatwić wędrówkę. Dzięki funkcjom GPS, mapom offline, kompasowi oraz stałemu monitorowaniu parametrów zdrowotnych, takich jak tętno czy nawodnienie, mogą one pomóc w utrzymaniu właściwego tempa i orientacji w terenie. Zegarek pomoże także w śledzeniu trasy, co zwiększa bezpieczeństwo i komfort wędrówki.
– Obecnie w wyprawach coraz częściej towarzyszy nam technologia. Nowoczesne zegarki sportowe z funkcjami GPS, kompasem czy barometrem stają się nieocenionym wsparciem w górskich wycieczkach. W terenie, gdzie często brakuje zasięgu sieci komórkowej, możliwość korzystania z map offline zapisanych w pamięci zegarka znacząco zwiększa komfort i bezpieczeństwo. Pozwala to na bieżąco śledzić trasę, kontrolować położenie i podejmować świadome decyzje w razie zmiany warunków. W połączeniu z danymi wysokościowymi i informacjami o przewyższeniach, zegarek staje się praktycznym narzędziem dla każdego miłośnika górskich wędrówek – mówi Kuba Witos, fotograf i entuzjasta gór, ambasador Suunto, fińskiego producenta sprzętu sportowego.
Technologia w służbie turystyki górskiej i profesjonalnym sportowcom
Współczesne urządzenia technologiczne, takie jak zegarki sportowe, oferują turystom górskim szeroki wachlarz funkcji. Precyzyjne systemy GPS umożliwiają łatwą nawigację, a monitorowanie tętna pomaga w kontrolowaniu intensywności wysiłku. Dzięki temu wędrówki stają się bardziej komfortowe i bezpieczne, a podróżnicy mogą skupić się na samych przyjemnościach wędrówki.
– Nowoczesne rozwiązania technologiczne to także możliwość analizy postępów – pokonany dystans, tempo czy przewyższenia stają się doskonałym materiałem do monitorowania kondycji fizycznej i planowania kolejnych wyzwań. Dzięki takiej analizie o wiele łatwiej zrozumieć nam nasze samopoczucie po konkretnym wysiłku i w przyszłości dostosować plan wycieczki i aktywności do własnych oczekiwań. Dotyczy to również bardziej zaawansowanych sportowców, którzy dzięki takim parametrom, mogą zaplanować swoje przyszłe treningi w optymalny sposób – dodaje Łukasz Rajba, podróżnik, ambasador Suunto.
Wyjście na szlak z dobrą mapą, przemyślanym planem i odpowiednim sprzętem to dziś znacznie więcej niż aktywność fizyczna. To czas na łapanie oddechu, mentalny reset i nowe spojrzenie na codzienność. Sport w otoczeniu przyrody pomaga wyciszyć umysł, wzmocnić ciało i na nowo poukładać priorytety. Nic dziwnego, że coraz więcej osób zamienia hałas ulic na szelest liści, miejskie korki na górskie szlaki i ekran telefonu na widok skalnych grani.
[1] Ogólnopolskie Badanie Podróżników 2024.
[2] Raport Tatrzańskiego Parku Narodowego.
[3] O. Pioterek, M. Hanypsiak, Z. Janiszewska, D.Pozdniakowa, A. Kosendiak Turystyka górska jako środek prewencyjny i terapeutyczny w aspekcie zdrowia fizycznego i psychicznego, 2023.
